Passende en veilige zorg en ondersteuning

Kwaliteit en veiligheid maken onderdeel uit van goede en passende persoonsgerichte zorg en ondersteuning. We werken met richtlijnen en professionele standaarden en voldoen aan wettelijke kaders zoals brandveiligheid en voedselveiligheid. We werken daarom met metingen en veiligheidscontroles en we leren van incidenten en calamiteiten.

Incidenten en calamiteiten

In de zorg komen incidenten en calamiteiten voor. Bijvoorbeeld wanneer een cliënt onverwacht valt of wanneer medicatiefouten worden gemaakt en een cliënt daar letsel aan overhoudt. BrabantZorg is een lerende organisatie, dus als er een incident met nadelige gevolgen plaatsvindt dan wordt dit incident zorgvuldig onderzocht.
Door middel van de PRISMA-methode onderzoeken de betrokkenen, in samenwerking met de kwaliteitsverpleegkundigen, wat de oorzaken zijn van het incident. Dit heeft als doel om te leren van het incident en herhaling te voorkomen. De afdeling Vernieuwing en Kwaliteit coördineert en faciliteert de uitvoering van een PRISMA- analyse wanneer er sprake is van een calamiteit. ​

In 2022 willen we het lerende effect van PRISMA onderzoeken en verbeteren door te stimuleren dat managers inzichten en verbeteracties met elkaar delen. Ook willen we de opvolging op lange termijn verbeteren door na te vragen of verbeteracties zijn uitgevoerd en ook daadwerkelijk hebben geleid tot verbetering.

Uitvraag kwaliteitsindicatoren verpleeghuiszorg

In het kwaliteitskader verpleeghuiszorg worden thema’s benoemd die belangrijk zijn voor de veiligheid van cliënten. Op deze thema’s zijn indicatoren ontwikkeld met als doel het leren en verbeteren in de teams. Er zijn drie verplichte indicatoren basisveiligheid en twee vrij te kiezen indicatoren: ‘Advance Care Planning’, ‘bespreken medicatiefouten in het team’ en ‘aandacht voor eten en drinken’. Daarnaast heeft BrabantZorg in overleg met de Centrale Cliëntenraad over het meetjaar 2021 gekozen voor beide keuze-indicatoren rondom de ‘inzet onvrijwillige zorg’.
Deze meting over het voorgaande jaar vindt jaarlijks plaats in de periode januari en februari. De aangeleverde data van BrabantZorg wordt door het Zorginstituut openbaar gemaakt via de openbare database in KiesBeter. Verbeteracties worden opgenomen in de actieplannen van de teams en volgens het PDCA (Plan-Do-Check-Act) principe opgepakt en verbeterd.

Wet zorg en dwang

In 2021 stonden de volgende doelen gepland:

  • Zorgmedewerkers scholen in de Wet zorg en dwang.
  • Door de gevolgen van Covid zijn er keuzes gemaakt op het gebied van scholing, waarbij Wzd-scholing wel is aangemerkt als verplichte scholing. Dit betekent dat er wel scholing is gegeven, maar dat dit is beperkt tot een minimale belasting in tijd.
  • Evaluatie van uitvoering van de Wet zorg en dwang binnen BrabantZorg.
  • De ontwikkelingen en aandachtspunten van de Wet zorg en dwang zijn voortdurend onderwerp van gesprek tussen de zorgteams en thema-experts. Ook in de 6-wekelijkse intervisie van de Wzd-functionarissen wordt de uitvoer besproken en worden verbetervoorstellen (op proces en inhoud) gedaan.
  • Het betrekken van niet bij de zorg betrokken (onafhankelijk) deskundigen. Dit is een onderdeel van de uitvoer van de Wet zorg en dwang en is onder de aandacht van de zorgverantwoordelijken. In de contacten met de thema-experts is dit ook onderwerp van gesprek. De kwaliteitsverpleegkundigen spelen hier vanuit hun ‘overkoepelend overzicht’ en coachende positie een belangrijke rol in.

In 2021 hebben de kwaliteitsverpleegkundigen steeds meer de rol gekregen om het proces rondom de onvrijwillige zorg te monitoren en (coachend) te ondersteunen. De Wzd-functionarissen hebben in hun gezamenlijke bijeenkomsten veel aandacht geschonken aan organisatiebrede vraagstukken zoals hoe om te gaan met de registratie en hoe de informatievoorziening naar de Wzd-functionarissen toe te verbeteren.

In algemene zin zien we dat alle betrokken medewerkers graag willen bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg, en dus ook kwaliteit van onvrijwillige zorg. De complexiteit van de wet, de belasting van alle medewerkers en de wenfase aan de nieuwe manieren van registreren maken dat er uitdagingen voor 2022 (en daarna) blijven liggen. Hierbij valt te denken aan een minder foutgevoeligheid bij het registreren, meer eenduidig registreren, het optimaliseren van (bij)scholing, maar ook in het vinden van vrijwillige zorgvormen op steeds complexer wordende zorgvragen.

Kijkend naar de cijfers op de onvrijwillige zorg in 2021 valt op dat het grootst aantal toepassingen zowel n 2021 is gestart als gestopt, hieruit is op te maken dat er in evaluaties goed naar mogelijkheden voor afbouw van onvrijwillige zorg wordt gekeken.

Het stappenplan van de Wzd schrijft voor binnen welke uiterlijke termijn er een evaluatie plaats moet vinden. Uit de cijfers is op te maken dat niet altijd tot de uiterlijke termijn wordt gewacht maar soms eerder wordt geëvalueerd.

Doelen Wzd 2022

In 2022 willen we werkprocessen opstellen en optimaliseren. In het bijzonder de processen rondom het aanvragen van een beoordeling tot besluit van opname en verblijf (art. 21) en de procedure rondom het aanvragen van een rechterlijke machtiging. Er is nog onduidelijkheid over rollen en verantwoordelijkheden, maar ook over wanneer er bijvoorbeeld wel/geen artikel 21 toetsing moet worden aangevraagd.

Het beleidsdocument is naar aanleiding van de reparatiewet (november 2021) herzien en voorgelegd aan de raad van bestuur.

Binnen BrabantZorg wordt in principe geen onvrijwillige zorg volgens de Wzd verleend aan cliënten met een indicatie zonder behandeling. Dit is niet in alle situaties wenselijk, soms is onvrijwillige zorg ook écht het best passende antwoord op de cliëntvraag. In 2022 zullen we nader bekijken welke mogelijkheden er zijn om, met de steeds zwaarder geïndiceerde cliënten, op woonplekken zonder behandeling toch onvrijwillige zorg volgens de Wzd te kunnen verlenen.

Veiligheid en RI&E

Veilig en gezond werken is onlosmakelijk verbonden met een werkdag die Elke Dag Zo Fijn Mogelijk is. Zoals in het jaarplan van 2022 is beschreven: we zetten de medewerkers op één. Daarom zet de organisatie de komende jaren in op het vergroten van de medewerkerstevredenheid en het terugdringen van ziekteverzuim. Daarbij zijn de werkomstandigheden en de risico’s van de werkzaamheden van belang. De risico-inventarisatie en -evaluatie (een verplicht middel ter bevordering van veilig en gezond werken volgens de Nederlandse Arbeidsomstandighedenwet) speelt een grote rol bij het ophalen van informatie over veilig werken. De RI&E behoort daarmee tot de randvoorwaarden om prettig binnen BrabantZorg te kunnen werken. We willen met de RI&E bereiken dat elk team, elke locatie en de gehele organisatie op een laagdrempelige manier kan leren en verbeteren

De afgelopen jaren was de RI&E de eigen verantwoordelijkheid van iedere locatie. Hierdoor ging elke locatie er op een andere manier mee om en was er geen organisatiebreed inzicht in de arbeidsrisico’s. Daarom is in 2022 een nieuw RI&E-beleid opgesteld. Deskundige medewerkers zullen de uitvoering en opvolging gaan coördineren en krijgen daarbij hulp van preventiemedewerkers die op elke locatie aangesteld en opgeleid zullen gaan worden. We gaan hier in het derde kwartaal van 2022 mee starten.

Veiligheidsscan en audit

Naast de RI&E met bijbehorende Plan van Aanpak hebben we binnen BrabantZorg nog een tweetal instrumenten ingericht om de kwaliteit en status van veiligheid te meten; de veiligheidsscan en de audit. De veiligheidsscan wordt jaarlijks op elke locatie uitgevoerd en is een controle die het niveau van (brand)veiligheid meet in de locaties van BrabantZorg. De veiligheidsscan heeft als doel het kenbaar maken van risico's die mogelijk kunnen leiden tot onveilige en gevaarlijke situaties. Met de vastgestelde aandachtspunten kan een team of locatie aan de slag om een veiligere werk- en leefomgeving te creëren. De audit Veiligheid & Arbo is in 2021 gereviseerd in lijn met de ontwikkelingen en ambities van de organisatie en is onderdeel van het bredere Garantieplan Kwaliteit.

De actiepunten die volgen uit de RI&E, Veiligheidsscan en Audit worden op teamniveau overgenomen op het SPAR-bord, waarna de teams er in de praktijk mee aan de slag kunnen gaan.

Schoonmaakonderhoud

Op alle locaties worden twee keer per jaar schoonmaakchecks gepland. Deze checks worden in de meeste gevallen samen met de voorwerkster uitgevoerd. Het doel van het uitvoeren van deze checks is om de huishoudelijke dienst in de locaties te kunnen ondersteunen in de juiste uitvoering van hun werkzaamheden. Uit de checks komen tips en adviezen om het kwaliteitsniveau van het schoonmaakonderhoud binnen de locaties op een goed niveau te houden of op een hoger niveau te krijgen. We zien in de afgelopen jaren dat de kwaliteit van schoonmaak toeneemt.

De schoonmaakchecks worden volgens een erkend schoonmaakcontrolesysteem gedaan, namelijk VSR-KMS (Vereniging Schoonmaak Research-Kwaliteit Meet Systeem). Tijdens de check wordt in een aantal, door de computer bepaalde, ruimten (steekproefsgewijs) gekeken hoe de stand van zaken van schoonmaakonderhoud is in deze ruimten. Van elke check wordt een verslag gemaakt dat wordt opgeslagen op de interne site van BrabantZorg zodat medewerkers van elkaar kunnen leren.​

HACCP, oftewel voedselveiligheid

In de huiskamers waar zelf wordt gekookt, moet de Hygiënecode voor voedingsverzorging in woonvormen gehanteerd worden. Om de voedselveiligheid voor onze cliënten te kunnen waarborgen, moeten medewerkers op de hoogte zijn van de inhoud van deze Hygiënecode. Vanuit de Hygiënecode is ook vastgelegd dat organisaties een keer per jaar een HACCP-check moeten uitvoeren in de huiskamers waar zelf wordt gekookt. Middels deze HACCP-check wordt gekeken in hoeverre er in de huiskamers aan deze richtlijnen wordt voldaan.

Ook in de keukens en restaurants van BrabantZorg wordt gewerkt volgens HACCP. Hier geldt de Hygiënecode voor zorginstellingen en Defensie. Er worden jaarlijkse interne controles uitgevoerd middels een HACCP-check, hier wordt dezelfde werkwijze als in de huiskamers gehanteerd. Van deze HACCP-checks worden verslagen gemaakt voor de teams en deze worden opgeslagen op de interne website van BrabantZorg, zodat medewerkers van elkaar kunnen leren.

Door deze checks in de huiskamers en de keukens van BrabantZorg hebben we de gezondheidsrisico's in bereidings- en behandelingsprocessen in beeld. Deze maken we beheersbaar waardoor de voedselveiligheid wordt verhoogd.

In 2022 staat gepland dat het beleid eten en drinken wordt geactualiseerd. Hierin wordt uiteraard rekening gehouden met geldende wet- regelgeving zoals HACCP.

Roze Loper Tolerantiescan

BrabantZorg heeft respect voor ieders seksuele en romantische oriëntatie, genderidentiteit, afkomst, huidskleur, religie, leefstijl en mogelijkheden. De Roze loper Tolerantiescan (uitgevoerd door KIWA) is een externe audit en heeft als doel de sociale acceptatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen en biseksuele mensen te bevorderen. Tijdens de audit wordt onder andere gekeken naar beleid en organisatie, signalering, begeleiding en klachten, bewustwording en veiligheid, opleiding en personeelsbeleid.

BrabantZorg vindt het belangrijk dat iedereen zichzelf kan zijn en welkom is om te wonen en te werken, ongeacht seksuele geaardheid, afkomst en religie. Dit klinkt als vanzelfsprekend, maar de daad bij het woord voegen vraagt van iedereen inzet. Dit thema is regelmatig onderwerp van gesprek met medewerkers en cliënten. BrabantZorg heeft zich ten doel gesteld om te komen tot een organisatie waar de waarden van de Roze Loper nageleefd worden en die als leidraad wordt gebruikt. Op dit moment hebben zestien locaties van BrabantZorg het certificaat de Roze Loper. Op de locatiepagina’s is te zien welke locatie al een ‘Roze loper’ hebben.